Wat is een keizersnede?

Een keizersnede is een operatie waarbij een arts je kindje uit je buik haalt. Om bij je baby te kunnen, snijdt de arts door verschillende buiklagen heen. Meestal een horizontale lijn in je huid, onder de hoogte van een bikinibroekje, vervolgens een verticale snee door je buikwand en tot slot weer een horizontale snee in je baarmoeder. Hierna kan je baby uit je buik gehaald worden, wordt de navelstreng doorgeknipt en krijg jij, als alles verder goed gaat, je baby op je borst. 

Hoe lang duurt een keizersnede?

Een keizersnede gaat razendsnel! Waarschijnlijk is je baby binnen 5 minuten na de eerste snee in je huid al geboren. Toch duurt de totale operatie iets langer, omdat de arts ook je placenta nog verwijdert en de tijd neemt om je te hechten. Totaal moet je wel op 45 minuten rekenen.

Narcose of ruggenprik

Logisch dat je verdoofd moet (en wilt) zijn als de arts in je snijdt. Je kunt een ruggenprik krijgen zodat je van je middel tot en met je tenen verdoofd en verlamd bent. Je blijft dus bij bewustzijn. De keizersnede kan ook onder volledige verdoving plaatsvinden. Als de baby bijvoorbeeld heel snel geboren moet worden of het voor jou allemaal erg stressvol is. Bij een volledige narcose ben je helemaal ‘onder zeil’. Een nadeel is dat je de baby niet meteen na de bevalling kunt vasthouden.

Geplande keizersnede

Er kunnen verschillende redenen zijn waarom het beter is via een keizersnede te bevallen. Als de reden tijdens de zwangerschap al duidelijk is, wordt de keizersnede gepland. Je weet dan al precies op welke dag je baby via een operatie geboren gaat worden.

Een keizersnede wordt bijvoorbeeld gepland als je bekken te smal is voor je baby, als je baarmoeder – door eerdere keizersnedes – te kwetsbaar is voor een natuurlijke bevalling, als je placenta voor de natuurlijke uitgang ligt of als jij aandoening hebt waardoor hard persen niet lukt of niet wenselijk is. Ook als je baby in een ongunstige stuit- of dwarsligging ligt, kan voor een geplande keizersnede gekozen worden.

Ongeplande of spoedkeizersnede

Als de bevalling al op gang is maar het voor jouw gezondheid of die van je baby beter is als je kleintje snel wordt geboren, wordt gekozen voor een spoedkeizersnede. Dit kan voor jou misschien een teleurstelling zijn, als je hoopte natuurlijk te bevallen.

Maar als artsen voor een spoedkeizersnede kiezen, is dit echt beter. Probeer je er dus maar aan over te geven. Een spoedkeizersnede is bijvoorbeeld de beste optie als je baby een risico op zuurstoftekort heeft, als de hartslag van je baby daalt of de placenta begint los te laten. Soms komt – ook met weeënopwekkers – de ontsluiting niet goed op gang, en ook dat kan een reden voor een ongeplande keizersnede zijn. 

Wie mag er bij een keizersnede aanwezig zijn?

Bij een keizersnede met een ruggenprik mag je partner of iemand anders meestal bij de bevalling aanwezig zijn. Als alle voorbereidingen gedaan zijn en jij en het medisch team klaar zijn om écht te beginnen, mag jouw partner of andere steun en toeverlaat de operatiekamer in. Een scherm zorgt ervoor dat jullie de operatie niet hoeven te zien, maar je voelt wel dat er in je buik gerommeld wordt en je kunt je baby heel snel na de geboorte zien.

Als een algehele narcose nodig is, kan het zijn dat je partner niet aanwezig mag zijn. Dat is jammer, maar op dat moment beter. Het medisch team heeft zo alle aandacht voor jou en voor jullie baby.

Herstellen van een keizersnede

Goed om je te realiseren: je hebt een flinke buikoperatie gehad en het herstellen daarvan kan best even duren. Je kunt last hebben van het litteken, je moe voelen en het duurt ongeveer 6 weken voordat je weer normaal huishoudelijk werk mag doen of mag autorijden en tillen. Als alles goed gaat, mogen jij en de baby op de derde dag na de operatie weer naar huis. Daar krijg je nog de resterende kraamzorg.

Buikspieroefeningen na keizersnede

Natuurlijk is het fijn als je meteen na de bevalling weer ‘back in shape’ bent. Maar die platte buik is er niet zomaar weer. Je lichaam heeft daarvoor tijd nodig. Jij kunt je lijf wel helpen met bijvoorbeeld buikspieroefeningen. In de eerste week na de bevalling dan maar meteen een boel ‘crunches’? Liever niet. In de eerste weken is het belangrijk dat je je lichaam laat herstellen van de buikoperatie, dat je luistert naar je lichaam en dat je de oefeningen rustig opbouwt.

Als je meteen start met zware trainingen voor je buikspieren, komt er teveel druk te staan op je rechte buikspieren, die (de naam zegt het al) recht over je buik heen lopen. Tijdens de zwangerschap zijn ze naar de zijkanten geduwd en daar bevinden ze zich ook nog wel even. Als je nu al enthousiast aan de slag gaat met rechte buikspieroefeningen, komt er teveel druk op de wond in je buik te staan en is ook de druk te groot voor de ruimte tussen de 2 rechte buikspieren. Het wordt uiteindelijk juist lastiger voor die rechte buikspieren om weer mooi naar elkaar toe te komen.

Zo kun je de oefeningen stapsgewijs aanpakken:

• Door de operatie is je ademhaling waarschijnlijk wat minder diep. Probeer daarom meteen al om goed diep door te ademen. Ook als je beweegt of oefeningen doet.
• In de eerste weken na de bevalling kun je (als de pijn dat toelaat), rustig beginnen met het intrekken van je navel. Zo span je de buikspieren die dieper liggen al rustig aan. Ook voor de doorbloeding van het littekengebied is dit een goede oefening.
• In de eerste weken na de bevalling kun je daarnaast ook op je rug op het bed gaan liggen, met je knieën gebogen, je voeten op het bed en je handen in je rugholte. Kantel nu je bekken door je onderrug tegen je handen aan te duwen. Hou even vast en ontspan dan weer. Deze oefening herhaal je een paar keer. Met de weken kun je de oefening wat zwaarder maken door je voeten steeds iets verder van je af te zetten.
• Na 6 weken kun je het sporten rustig oppakken en beginnen met een lichte crunch: ga op je rug liggen, knieën gebogen, voeten plat op de grond en kom rustig omhoog met je hoofd en schouders. Kijk daarbij naar je knieën. Probeer eerst met je handen je bovenbenen aan te raken, als dat goed gaat, kun je je knieën aanraken. Laat je hoofd en schouders weer zakken en herhaal deze oefening.
• Train in ieder geval tot twaalf weken na de bevalling op lage intensiteit, ook als je geen klachten hebt. Je geeft zo je bekkenbodem de tijd om te herstellen en dat voorkomt klachten (zoals urineverlies) op de lange termijn. Na 12 weken kun je je sportactiviteiten weer gewoon oppakken. Maar blijf wel naar je lichaam luisteren.

Keizersnede en weerstand

Bij een keizersnede komt je baby niet in aanraking met de bacteriën rond het geboortekanaal. Hierdoor is een gunstige samenstelling van darmbacteriën vertraagd en juist goede bacteriën zijn nodig in de darmen. Ze helpen het lichaam bij de verdediging tegen virussen en slechte bacteriën.

Hoe meer goede bacteriën en hoe evenwichtiger de darmmicrobiota is, hoe beter dat is voor de weerstand. Borstvoeding is de beste voeding voor je baby. Door borstvoeding te geven, doe je iets goed voor de darmen van je baby. In borstvoeding zitten namelijk pro- en prebiotica. Die helpen bij de ontwikkeling van goede bacteriën in de darmen en ondersteunen daarmee het immuunsysteem van je kleintje.

Bevallen na keizersnede

Als je eerder een keizersnede hebt gehad, heb je misschien al nagedacht over de bevalling bij een volgende zwangerschap. Ga je weer voor een keizersnede of wil je het vaginaal (via de natuurlijke weg) proberen? Met je gynaecoloog kun je de kans op een succesvolle vaginale bevalling bespreken, je gynaecoloog kan dit namelijk berekenen. Samen wegen jullie de voor- en nadelen af en kijken jullie wat de kans op een succesvolle vaginale bevalling is.

Als je eerder vaginaal bevallen bent, is de kans dat dat nu goed gaat groter, de kans op een succesvolle vaginale bevalling is ook groter als je eerder een geplande keizersnede had vanwege een stuitligging of als je eerder ingeleid was en nu spontane weeën krijgt. De kans dat een vaginale bevalling lukt is bijvoorbeeld kleiner als je zelf niet zo groot bent (kleiner dan 1.55 m), als de ontsluiting vorige keer niet op gang kwam of je baby toen niet diep genoeg in je bekken kwam en als de vorige keizersnede uitgevoerd is omdat je baby groot was en je bij een volgende bevalling je kind weer groot lijkt te zijn. Ongeveer 3 op de 4 zwangeren kiest na een eerdere keizersnede voor een natuurlijke bevalling.

Bij een volgende bevalling na een eerdere keizersnede word je extra goed in de gaten gehouden. Zo beval je in het ziekenhuis en wordt je baby tijdens de bevalling continu gecontroleerd. Een vaginale bevalling na een eerdere keizersnede moet voorspoedig verlopen. Als de bevalling niet vlot verloopt of als de baby niet goed reageert op de bevalling, dan adviseert de gynaecoloog om toch over te stappen op een keizersnede.