Van "uh" tot "waarom": de TAALONTWIKKELING van je baby per maand
De taalontwikkeling van je opgroeiende kindje kent veel fases. Tussen de eerste klanken en echte peuterzinnetjes gebeurt er van alles. Bij elke stap kun je je kleintje helpen. Zo stimuleer je de taalontwikkeling van je baby.
Taalontwikkeling baby per maand
Wist je dat de taalontwikkeling van je baby al begint voordat hij zijn eerste woordjes zegt? Vanaf de geboorte is hij daar al druk mee bezig. Praat daarom vanaf dag één met je baby. Ook van voorlezen, zingen en samen spelletjes doen steekt hij enorm veel op. In elke fase kun je je kindje weer op een andere manier ondersteunen bij zijn taalontwikkeling. Grofweg zien we de volgende stappen in de taalontwikkeling per maand:
Voor de geboorte
Vanaf halverwege de zwangerschap kan je baby in jouw buik horen. De geluiden in en buiten je buik pikt hij nu al op. Aarzel dus niet om lekker tegen je buik te kletsen. Dat geldt natuurlijk ook voor de andere gezinsleden. Je kindje voelt zich zo na de geboorte vertrouwd met alle bekende stemmen en geluiden om zich heen.
Tussen 0 en 2 maanden: huilen en klanken
Meteen na de geboorte communiceert je baby vooral door te huilen. Zo vraagt hij om hulp. Als hij het koud heeft, moe is, een schone luier nodig heeft, aandacht vraagt (ik ben wakker!) of honger heeft: voor elk ongemak heeft hij een ander huiltje. In het begin is het even zoeken waar je kindje behoefte aan heeft. Na een tijdje herken je de verschillende huiltjes. Wel zo fijn voor je baby én voor jou!
Vanaf ongeveer 6 weken gaat je kleine zelf zijn stem ontdekken. ‘Uh’, ‘ah’, ‘oh’ zijn de eerste klanken waarmee hij oefent. Hij leert nu ook hoe hij zijn lippen, tong en andere mondspieren moet gebruiken. Die zijn belangrijk voor de spraakontwikkeling van je baby. En met een beetje mazzel krijg je al een eerste glimlach cadeau!
Tussen 3 en 4 maanden: lachen
Als je baby tussen de 3 en 4 maanden is, reageert hij met geluidjes op anderen. De interactie is begonnen! Lach je naar hem, dan lacht hij gul en hoorbaar terug. Hij toont interesse in jouw mimiek en aapt je mondbewegingen na zonder geluid te maken.
Trek dus al je gekke bekken uit de kast! In deze fase leert je kleintje ook zijn adem, stem en mondbewegingen samen te gebruiken. Die combinatie heeft hij nodig voor het echte werk straks. Met zijn stem experimenteert hij met verschillende toonhoogtes en volumes. Van zachtjes brommen tot hoog gillen, je baby laat flink van zich horen!
Tussen 5 en 6 maanden: brabbelen
Als je kindje 4 maanden oud is, begint hij voorzichtig met brabbelen. In de vijfde en zesde maand brabbelt hij er vrolijk op los. Eerst combineert hij klinkers met dezelfde medeklinkers (dadada). Daarna gebruikt hij ook meer medeklinkers in één woord (wadada). Deze brabbeltaal is overal ter wereld hetzelfde. Merk je trouwens dat je baby geluiden probeert na te doen? Typisch iets voor deze fase van de taalontwikkeling.
Tips taalontwikkeling baby 0 tot 6 maanden
- De nummer één tip: praat tegen je baby! Of je nu de krant voorleest, kookt of hem op schoot hebt.
- Spreek vriendelijk en rustig tegen je baby. Speel ook met verschillende intonaties en je mimiek.
- Reageer op zijn klanken. Klets steeds om-de-beurt. Zo leert je kindje dat hij je aandacht kan trekken en stimuleer je de interactie.
Tussen 7 en 12 maanden: bewust communiceren en eerste woordjes
Het woordbegrip van je kindje wordt steeds groter. Zo gaat hij tegen zijn eerste verjaardag reageren op zijn naam en zwaaien bij het afscheid nemen. Oefen alvast met de handen omhoog gooien voor de eerste verjaardag! Vanaf acht maanden gaat je kindje bewust met anderen communiceren. Wil hij nog een banaan? Dikke kans dat hij dat jou nu duidelijk kan maken.
Rond de eerste verjaardag van je kindje komen ook de eerste woordjes. Wat zal het zijn, mama of papa? Of misschien iets totaal anders, zoals aai. De spraaktonwikkeling gaat echt een volgende fase in!
Tips taalontwikkeling baby 7 tot 12 maanden
- Moedig je baby aan om jou te imiteren en complimenteer hem. Kan hij net als jij een koe nadoen? Of een kip? Wat knap!
- Liedjes zingen zijn een feest voor je kleintje. Zeker als er ook spannende geluiden en bewegingen bij komen kijken.
- Wijs mensen en voorwerpen aan en benoem ze. Zo leert je baby te begrijpen wat bij elkaar hoort.
Tussen 12 en 18 maanden: woordjes combineren
Je kindje kent nu steeds meer woordjes. Zonder dat je de bal aanwijst, weet hij nu wat ermee bedoeld wordt. Zelf praat hij ook steeds beter. Zijn woordjes kunnen nog meer betekenissen hebben. Zo bedoelt hij met mama misschien daar is mama of mama til me op. Veel woordjes spreekt je kleine nog niet goed uit: stoel is misschien nog toel en een hond noemt hij hod.
Rond de anderhalf jaar kan je kindje twee woordjes combineren, zoals mama auto of papa eten. Is hij misschien nog niet zover? No worries, elk kindje ontwikkelt zich op zijn eigen tempo!
Tussen 18 en 24 maanden: veel nieuwe woorden
Je kleintje leert nu in snel tempo nieuwe woorden zeggen. Soms wel tien per week. Hij praat vooral over het hier-en-nu. Veel woorden zijn nog een simpele versie van het echte woord. Maar jij snapt meestal wat hij bedoelt. Misschien kunnen jullie al korte gesprekjes voeren samen.
Tips taalontwikkeling 1 tot 2 jaar
- Verbeter je kindje niet als hij woordjes verkeerd uitspreekt. Herhaal in plaats daarvan de woordjes op de goede manier. Zo leert hij het vanzelf.
- Pas je taalgebruik aan: gebruik simpele woordjes en korte zinnen. Het is niet nodig in peutertaal te praten. Zegt je kindje "poes miauw", dan kun je reageren met: daar is de poes, de poes zegt miauw.
- Wijs bij de voorleessessies plaatjes aan en benoem ze. Praat over het verhaal en stel je kindje vragen: waar is de fiets?
- Laat je dreumes uit een echte beker drinken. Dat is goed voor de mondspieren en de spraakontwikkeling.
Tussen 2 en 3 jaar: verhalen vertellen
De taalontwikkeling van je kleintje maakt nu grote sprongen door. Hij spreekt in zinnen van drie, vier en vijf woorden. Hij leert werkwoorden vervoegen en lidwoorden (vooral de), meervouden en voorzetsels gebruiken. Grammaticaal schort het er nog aan: hij is nog zoekende naar de taalregels.
Je kindje begint ook korte verhalen te vertellen. Niet altijd te volgen want ze zijn vrij onsamenhangend. Hij begrijpt in deze fase ook abstracte begrippen ("nat-droog" en "schoon-vies"). Simpele vragen kan hij ook al beantwoorden: Wat ben je aan het doen? Of: "Hoe heet jij?"
Van 3 tot 4 jaar: de waarom-fase
Op deze leeftijd wordt de wereld van je peuter groter. Hij begrijpt vaak meer dan je in de gaten hebt. De waarom-fase breekt aan, hij wil alles weten. Soms word je er horendol van! Omdat hij op die vraag veel soorten antwoorden krijgt, leert hij in moeilijkere zinsconstructies praten.
Je kindje gebruikt nu voltooid deelwoorden, op zijn eigen manier ("ik heb een boekje geleest"). Ook maakt hij steeds meer samengestelde zinnen ("als ik later groot ben, ga ik ook auto rijden"). Taal is voor je peuter nu niet alleen meer een manier om mee te communiceren. Ook bij het denken en fantaseren gebruikt hij zijn taal als middel.
Tips taalontwikkeling peuter 2 tot 3 jaar
- Stel je kindje vragen als hij vertelt. Zo help je hem zijn verhaal goed over te brengen.
- Lees samen een boek en laat je kindje vertellen wat er gebeurde in het verhaal. Heeft hij dat ook weleens meegemaakt?
- Vertel je kindje wat je doet en meemaakt. Zo vergroot je zijn woordenschat. "Ik ben eieren aan het bakken". Of: "We gaan nu een treinkaartje kopen bij het automaat."
Zorgen over de taalontwikkeling van je kleintje?
Elk kindje volgt zijn eigen tempo in de ontwikkeling. Bovenstaande fases zijn gemiddelden. Brabbelt of praat je baby misschien wat later? Dat is niet meteen reden tot paniek. Maak je je echt zorgen over de taalontwikkeling van je baby? Bespreek die dan met de huisarts of het consultatiebureau.