Sociaal gedrag

Als je kindje een jaar of twee is, zul je merken dat hij steeds vaker met andere kindjes speelt. Langzaamaan zoekt je peuter misschien ook toenadering tot mensen buiten het gezin: wordt er bijvoorbeeld gezwaaid naar de kassière bij de supermarkt. Of begint hij opeens een gesprek met de buurvrouw. Vanaf een jaar of drie begint je peuter actief andere kindjes op te zoeken: in de speeltuin, maar ook op bijvoorbeeld de kinderopvang. En zie je dat er voorkeur voor het spelen met bepaalde vriendjes ontstaat omdat ze dezelfde dingen leuk vinden.

Playdates

Veel met andere kinderen omgaan is leuk voor ze, maar ook belangrijk voor hun sociale ontwikkeling. Komt je kind niet veel in aanraking met andere kinderen via opvang, speeltuinen of neefjes en nichtjes? Dan zijn speelafspraken een goed idee. Goede tip: doe rustig aan. Nodig eerst één vriendje of vriendinnetje uit en begin met een uurtje. Er is nog tijd genoeg!

Ikke

Handen vol met zware boodschappentassen, de wasmachine blijkt overstroomd, de koerier vraagt om je handtekening en dan wil je kind ‘nu, nu, nu knutselen’? Heel normaal. Je peuter kan namelijk situaties en gebeurtenissen alleen nog maar bekijken vanuit één gezichtspunt: dat van hemzelf. Dit is geen egoïsme – die hele grote wereld draait gewoon echt alleen om hem. Maak je daar geen zorgen over. Vanaf een jaar of 7 begint je kind vanzelf emoties van anderen beter te begrijpen.

Zelfregulatie

Als je kind een jaar of twee is kan het steeds beter door te praten zijn gevoelens uiten, en ook controleren. Samen praten over wat je peuter meemaakt en proberen hem onder woorden te laten brengen wat hij voelt is dan ook heel belangrijk. Is je kind tussen de drie en vier jaar, dan heeft het al verschillende manieren aangeleerd om met emoties om te gaan. Denk aan tegen zichzelf praten, of de handen voor de ogen doen als iets spannend wordt. Doordat je kind steeds beter met gevoelens om kan gaan, zullen woede-uitbarstingen minder voorkomen.

Empathie

Hoe ouder je kindje wordt, hoe beter hij zich zal kunnen inleven in de gevoelens van andere mensen, ook als hij deze gevoelens zelf niet heeft.

Sterker nog: hij zal in sommige gevallen zelfs proberen te troosten! Een nieuwe mijlpaal. Je kunt je kind helpen empathie te ontwikkelen, door het benoemen van z’n eigen emoties bijvoorbeeld, die van jou, en ook de van andere mensen.

Persoonlijkheid

De ene dag lief en behulpzaam, de andere dag een ‘gillende-achter-het-behang-plakker’: je peuter verandert nog dagelijks van persoonlijkheid. Geniet van deze leuke tijd! Want langzaamaan komen bepaalde karaktertrekjes meer naar voren en worden bepaalde voorkeuren steeds duidelijker.

Peuterpuberteit

Heb je de nee-fase gehad, dan steekt er een nieuwe storm de kop op: de peuterpuberteit. Je peuter wil niets liever dan zelfstandig en onafhankelijk zijn. Alles zelf bepalen, dingen op zijn manier doen, in zijn tijd, gefrustreerd raken als dingen niet meteen lukken, boos worden; het hoort er allemaal bij. Het beste advies dat we je kunnen geven is rustig blijven. Want hoe veiliger en voorspelbaarder zijn wereld blijft, hoe makkelijker hij z’n weg door deze fase kan vinden.

Eenkennigheid

Kruipt je kindje bijna ín je als er vreemde mensen in de buurt zijn? Dan heb je te maken met eenkennigheid. En eigenlijk betekent dit niet meer dan dat je kindje zich bij jou veilig voelt en het verschil begrijpt tussen jou en andere mensen. Dat is dus goed. Eenkennigheid is iets anders dan verlatingsangst. En het goede nieuws: het gaat rond 18 maanden vanzelf weer over.

Verlatingsangst

Sommige kindjes beginnen een beetje te huilen als een ouder weggaat; dit noemen we verlatingsangst (of scheidingsangst). Je kunt je vast voorstellen dat je kind zich soms wat verloren of onbegrepen voelt zonder jou; nergens is het immers zo fijn en veilig als bij jou. Verlatingsangst begint in veel gevallen al voor het eerste levensjaar, maar je ziet het ook bij oudere kindjes (en zelfs volwassenen kunnen er last van hebben). De meeste kinderen maken wel een fase door waarin ze geplaagd worden door verlatingsangst. Wanneer het overgaat, is bij elk kind anders.